Պարապմունք 78.

Գրենք որևէ տասնորդական կոտորակ
2/10
օգտվելով կոտորակի հիմնական կանոնից, այն է,  եթե կոտորակի համարիչը և հայտարարը բազմապատկենք միևնույն թվով, ապա կոտորակը չի փոխվի։

Այժմ մեր կոտորակի համարիչը, հայտարարը բազմապատկենք 10, հետո՝ 100, 1000, … կստանանք սկզբնական կոտորկաին հավասար կոտորակ, տես օրինակը՝

2/10=2x10/10x10=20/100=0,20
2/10=2x100/10x100=200/1000=0,200
2/10=2x1000/10x1000=2000/10000=0,2000
ստացանք, որ
0,2=0,20=0,200=0,2000=…..

Առաջադրանքներ։
1.Նշված թվերը գրիր այլ տասնորդական կոտորակի տեսքով։
Օրինակ՝
0,3=0,30=0,300…
1,2=1,20=1,200
34,12=24,12=34,120
25,1=25,10=25,100
13,04=13,040=13,0400
151, 456=151,4560=151,45600
0,007=0,0007,=0,00007

0, 12=0,120=0,1200
1,103=1,1030= 1,1030

Կրկնողություն

24/60=2/5 15/20=3/4 65/100=5/12 21/30=7/10 94/100=47/50 21/30=7/10 16/400=1/25 8/100=2/25 8/1000=1/125

0,4=4/10=2/5 0,12=12/100=3/25 0,125=125/1000=1/8 1,2=12/10=6/5 0,45=45/100=9/20 0,04=4/100=1/25 1,008=1008/1000=84/125 0,0018=18/10000=9/25000

1/2=5/10 1/4=25/100

3/5=6/10 1/25=4/100

11/20=55/100 3/8=375/1000

7/40=175/1000

Պատմություն

Տիգրան Մեծը ինչո՞ւ չգրավեց Փոքր Հայքը։

Տիգրան Մեծը չգրավեց Փոքր Հայքը, քանի որ Փոքր Հայքը միացված էր Պոնտոսին։

2․ Ե՞րբ կնքվեց հայ-պոնտական դաշինքը։

Հայ-պոնտական դաշինքը կնքվել է Ք․ ա․ 94 թվականին։

3․ Տիգրան Մեծն ու Միհրդատ Եվպատորը ի՞նչ էին պայմանավորվել Կապադովկիայի վերաբերյալ։

Ըստ պայմանավորվածության՝ Կապադովկիայի տարածքը միացավ Պոնտոսին, իսկ շարժական գույքն ու գերիները անցան Հայոց թագավորությանը։

4․ Ներկայացրե՛ք հայ-պարթևական պայմանագիրը։

5․ Տիգրան Մեծը ինչպե՞ս բազմեց Սելևկյան գահին։

Սելևկյան պետության թուլացումից վախենալով, ավագանին և ժողովուրդը որոշեցին փրկել երկիրը հրավիրելով հայոց արքային իշխելու իրենց երկիրը։

6․Միջերկրական ծովի ափին Տիգրան Մեծը ի՞նչ տարածքներ գրավեց։

Նա գրավեց միջերկրական ծովի արևելյան ափի երկրները։ Հայաստանի գերիշխանությունը ընդունեց Նաբաթեան, Հրեաստանը և բոլոր երկրները մինչև Եգիպտոս։

  1. Տիգրան Մեծի տերության սահմանները որտե՞ղ էին հասնում, և ինչքա՞ն էր Տիգրանի բանակի թիվը։

    Իսկ բանակի թիվը հասնում էր մինչև 300․000-ի։
  2. Ի՞նչ գիտեք Տիգրանակերտ մայրաքաղաքի մասին։

    Մայրաքաղաք Տիգրանակերտը հիմնվեց այն վայրում, որտեղ Ք․ ա․ 95 թվականին թագադրվել էր արքայազն Տիգրանը։
  3. Ինչպե՞ս սկսվեց հայ-հռոմեական պատերազմը։

    Քանի որ Տիգրան Մեծը հրաժարվեց Հռոմին հանձնել Հայաստան փախած Պոնտոսի արքա Միհրդատ VI-ին, դա դարձավ հայ-հռոմեական պատերազմի առիթը։
  4. Ինչո՞ւ պաշտոնազրկվեց Լուկուլլոսը։

    Լուկուլլոսը պաշտոնազրկվեց, քանի որ հայերը ջախջախեցին հռոմեական բանակը արածանիի ճակատամարտում։
  5.  Ներկայացրե՛ք Արտաշատի պայմանագիրը։

Փետրվարի-20-25

Որո՞նք էին հելլենիստական մշակույթի ձեռքբերումները։

ՊԱՏՐԱՍՏՎԵ՛Ք ՆԵՐԿԱՅԱՑՆԵԼՈՒ։

Ալեքսանդր Մակեդոնացի։

Հելլենիստական աշխարհը։ / դասագիրք 91-102 էջ

ԿԱՏԱՐԵ՛Ք ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐԸ։
  1. Փիլիպոս Երկրորդը ինչպե՞ս հզորացրեց Մակեդոնիան և գրավեց Հունաստանը։

Տարիներ շարունակ Հունաստանի առանձին քաղաք-պետությունները ձևավորում էին ռազմաքաղաքական դաշինքներ, որոնք ծառայում էին ազգակից պոլիսների միացյալ շահերին։ Այդ կառույցների անդադար իրարամերժ պայքարի արդյունքում ծնվում ու կազմալուծվում էին զանազան ալյանսներ։ Գլուխ բարձրացնող Մակեդոնիան նույնպես ուրվագծվում էր որպես լուրջ քաղաքական գործոն։ Իրավիճակը ավելի էին խորացնում տնտեսական հանգամանքները. ամբողջ հունական աշխարհը ողողված էր բազմաթիվ գործազուրկ ռամիկներով, որոնք պատրաստ էին իրենց ծառայությունները առաջարկել ցանկացած կողմին, նույնիսկ թշնամուն։ Ի լրումն ամենի, Աքեմենյան Պարսկաստանը, հունական աշխարհի վաղեմի թշնամին, օգտագործում էր ամեն հնարք պոլիսների միջև հակասությունները սրացնելու համար։

  1. Ի՞նչ գիտեք Ալեքսանդր Մակեդոնացու մասին։

Մակեդոնական գահին բազմել է քսան տարեկան հասակում՝ հոր՝ Փիլիպոս II-իդավադիր սպանությունից հետո։ Ժառանգել է կայացած պետություն և մարտունակ բանակ, որի շնորհիվ էլ կարողացել է իրականացնել ռազմական և քաղաքական հավակնոտ ծրագրեր։ Սկզբում նա ամրացնում է երկրի հյուսիսային սահմանները և վերջնականապես հնազանդեցնում Հունաստանիքաղաք-պետություններին։ Մ․թ․ա․ 334 թվականին Ալեքսանդրն սկսում է իր նշանավոր արևելյան արշավանքը և յոթ տարում նվաճում ամբողջ Աքեմենյան Պարսկաստանը։

  1. Ալեքսանդր Մակեդոնացին ինչպե՞ս հաղթեց Աքեմենյան Պարսկաստանին։

Մ․թ․ա․ 331 թվականի ամռանը Ալեքսանդրի բանակն անցնում է Եփրատ և Տիգրիս գետերը և ճանապարհ բռնում դեպի Մարաստան։ Պարսկական բանակը Դարեհ III Աքեմենյան արքայի գլխավորությամբ, արյաց երկրի մեծ հարթավայրում սպասում էր մակեդոնական բանակի հարձակմանը։ Մ․թ․ա․ 331 թվականիհոկտեմբերի 1-ին Գավգամելա բնակավայրի շրջակայքում տեղի է ունենում Ալեքսանդրի և Դարեհի բանակների վճռական ճակատամարտը։ Գավգամելայի ընդարձակ հարթավայրը (ի տարբերություն Իսոսի) հարմար էր պարսկական զորքի ծավալման համար։ Կուրցիուս Ռուֆուսը հաղորդում է, որ Ալեքսանդրը ուներ 40 հազար հետևակ և 7 հազար հեծյալ։

  1. Ի՞նչ եք հասկանում հելլենիզմ ասելով։

Հելլենիզմը, գործնականում, հիմնականում կենտրոնացած է բազմաստվածային և անիմիստական պաշտամունքի շուրջ:

  1. Ալեքսանդրից հետո նրա տերությունը քանի պետության բաժանվեց։

Ալեքսանդր Մակեդոնացու կայսրության բաժանումը տեղի է ունենում մ․թ․ա․ 280-ական թվականներին։ Արդյունքում՝ Մակեդոնիայի աշխարհակալության տրոհման և առհասարակ՝ Ալեքսանդրի արշավանքների հետևանքով պատմության թատերաբեմ են դուրս գալիս տասնյակ նոր պետություններ։ Դրանց թվում էին երեք խոշոր հելլենիստական պետությունները, որոնք էլ համարվում էին Մակեդոնիայի աշխարհակալության իրավահաջորդները։ Դրանք էին Պտղոմեոսյան Եգիպտոսը, Պարգամոնյան Հունաստանը և Սելևկյան կայսրությունը։ Սելևկյանների կայրությունն իր ժամանակաշրջանի հիմնական հելլենական մշակույթի կենտրոնն էր, որտեղ կենտրոնացել էին հունական քաղաքական էլիտան։ Հույն ժողովուրդը սկսեց արտագաղթել բուն Հունաստանից դեպի Սելևկյանների կայսրություն։

  1. Մագնեսիայի ճակատամարտը ի՞նչ նշանակություն ունեցավ Սելևկյան պետության համար։

Ք. ա. 190 թվականին Մագնեսիա քաղաքի մոտ Սելևկյանները ծանր պարտություն կրեցին հրոմեացիներից: Ասորիքը միացվեց հայոց տերությանը: Դա Սելևկյան պետության վերջն էր:

  1. Ինչպե՞ս Տիգրան Մեծը բազմեց Սելևկյան գահին։

Երկիրը բզկտվում էր գահակալական կռիվներից և նրանք հրավիրեցին հայոց արքա Տիգրան Մեծին ղեկավարելու երկիրը:

Մայրենի

Տրված շարքի բառերը բառակազմական վերլուծության ենթարկել։ Օրինակ` նամակագիր-նամակ (արմատ)+ ա (հոդակապ)+ գիր (արմատ)  

Շաքարախտ-շաքար-ախտ

Ունկնդիր-ուկն+դիր

Ձեռնասուն-

Շքամուտք-շուք+ա+մուտք

Որտեղ-որ+տեղ

առևտուր-առ+և+տուր

առաջ-

առողջ-

փառք-

բաժին-

հասուն-

միջոց-

անդեմ-ան+դեմ

անզուգական-ան+զուգ+ական

տարընթերցում-տար+ընթերցում

մակդիր-մակ+դիր

միջնապատ-միջն+ա+պատ

հանքահոր-հանք+ա+փոր

կծու-

աղի-

Գործնական աշխատանք, բառերը գրել միասին, անջատ կամ գծիկով։

  1. Բուժսպասարկում, մեկ մեկ, հուրի -փերի, հազարվեցհարյուր։
    2.  Գավառից գավառ, հազարամյա, քարւընկեց, կանաչ կարմիր, ողջ ողջ։
    3.  Քսանհինգ ամյա, կարծես թե, հլու հնազանդ, սև սպիտակ, դափնե վարդ։
    4.  Ազգ ընտիր, փոխ արքա, դեպքից դեպք, երանգ երանգ, լավ վատ։
    5.  Ընկեր բարեկամ, թևածել, ի լրումն, ժուկով ժամանակով, դարից դար։
    6.  Կուժ կոտրուկ, բառ գիրք, ձորից ձոր, հայ արաբական, հանովի դնովի։
    7.  Ժամ պատարգ, ծունր իջնել, լինել չլինել, իրար անցում։
    8.  Բերանքս իվայր, տխուր տրտում, հարյուր քսան մեկ, մինչև իսկ, վառ դեղին։
    9.  Դյուր ըմբռնելի, կամաց կամաց, մուգ կանաչ, ութ հարյուր, դեղ դարման։
    10. Զույգ զույգ, հարյուր տասը, վառ կարմիր, արևմտա եվրոպական, ժող գործիքներ։
    11. Ողջ առողջ, հարավ արևմուտք, հարավ աֆրիկյան, ինչ որ է, ծովից ծով։
    12․ Լույս ընծայել, կիսատ պռատ, վայրի վերո, հինգ հարյուր, մանր մունր։
    13․ Քանի դեռ, գնացող եկող, խորդ ու բորդ, տեղի անտեղի, հարյուր հազար։