Թեմա՝ Կոորդինատային համակարգ:
Թեմայի տեսական մասը տես այստեղ:
Ծանոթություն Geogebra ծրագրի հետ:
Ներբեռնիր GeoGebra Classic 5 ծրագիրը համակարգչում, կարող ես աշխատել  նաև օնլայն տարբերակով:

Առաջադրանքներ:

1. Բացիր GEOGEBRA ծրագիրը, կոորդինատային համակարգում կառուցիր (2;1), (2;5), (6;5), (5;4), (6;3) (2;3) կետերը: Հատվածներով միացրու առաջին  կետը երկրորդին, երկրորդը՝ երրորդին, երրորդը՝ չորրորդին և այլն: Ի՞նչ պատկեր ստացար:
   
   
   2. Բացիր GEOGEBRA ծրագիրը, կոորդինատային համակարգում հերթականությամբ նշի՛ր հետևյալ կետերը, միացնելով հատվածներով ի՞նչ պատկեր կստանաս:
   
   

Առաջադրանքներ կրկնողության համար։
3)Հաշվիր․

ա) |– 3| – |– 1|

բ) |15| · |– 12|

4)Կատարիր գումարումը.

ա) (–21) + (+8)
բ) (+19) + (–12)
գ)(-11)+(-39)+(-50)
դ)+(15)+(+185)+(400)+(-600)

5)Կատարե՛ք հանում.

ա) –48–(–25)

բ) –17 – (+34)
գ) +893-(-7)
դ) -91-(11)

6)Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն:

ա) (–*) ։ (–20) = 4,

բ) * ։ (–5) = 2
գ) * x (-450)=-4500
դ)255:(-*)=-51

Պարապմունք 52.
Թեմա՝ Կոորդինատային ուղիղ

1) Ի՞նչ կոորդինատ կունենա այն կետը, որն ունի՝

ա) կոորդինատների սկզբից հինգ միավոր հեռավորություն դրական ուղղությամբ,

բ) կոորդինատների սկզբից չորս միավոր հեռավորություն բացասական ուղղությամբ։

2) Կոորդինատային ուղղի վրա քանի՞  ամբողջ թիվ է գտնվում հետևյալ թվերի միջև.

ա) –5 և 3, բ) 0 և 4, գ) -7 և 15:

3) A կետի կոորդինատը –4 է։ Նրա ո՞ր կողմում է գտնվում և նրանից քանի՞ միավոր հեռավորություն ունի B կետը, եթե B-ի կոորդինատն է՝

ա) –9, բ) –1, գ) +3, դ) +10։

4) Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք
A (–3), B (+7), C(–6), D (+1), E (+5), F (–5), G (–4) կետերը:

5) Գծեք կոորդինատային ուղիղ, և նրա  վրա նշե՛ք
–7, –5, –2, 0, +1, +4, +8, +10 թվերին համապատասխանող կետերը։

6) Կոորդինատային ուղղի վրա
A (–6), B (+2), C (–3), D (–4), E (+8), F (–2), G (–10) կետերից ո՞րն է գտնվում ամենից ձախ և ո՞րը՝ ամենից

աջ։

7) Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3) կետը։ Նշե՛ք նաև՝

ա) B կետը, որը գտնվում է A կետից երկու միավոր դեպի աջ

բ) C կետը, որը գտնվում է A կետից երեք միավոր դեպի ձախ։

8.Գրեք այն երեք հաջորդական ամբողջ թվերը, որոնցից՝

ա) ամենափոքրը –7-ն է, բ) ամենամեծը  –5-ն է։

9.Համեմատե՛ք թվերը.

ա) – 8 և 7, գ) 3 և –13, ե) – 7 և –17,

բ) – 9 և – 11, դ) 0 և – 4, զ) 1 և – 8։

10.Անկանոն կոտորակները դարձրու խառը թվեր. Կրկնողություն
31/10, 35/6, 121/20, 304/100

11. Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն.

ա) * + (+8) = –1,
բ) * + (+7) = –11,
գ) (+5) + * = 3,դ) –3 + (-*) = –6,
ե)(- *) + (+2) = –10,
զ)(+ 25) +(- *) = 20,

 

Սիրելի սովորող, բլոգում նոր գրություն բացիր, վերնագիրը գրիր․
«Առաջին ուսումնական շրջանի ամփոփում մաթեմատիկա առարկայից»

(Սովորող):
Մաթեմատիկա առարկայից իմ կատարած աշխատանքները տես այստեղ Մաթեմատիկա 6-1 դասարան:

(Սովորող):
Այս ուսումնական շրջանում ուսումնասիրել ենք հետևյալ թեմաները, բայց ինձ ամենից շատ հետաքրքրել է այս թեման՝ —Կոորդինատային ուղիղ, որովհետև։Ինձ համար շատ հետաքրքիր էր:

Թեմաներն են՝
1.      Տառային արտահայտություններ,  օրինակ՝

«Մեկ գրիչը 20 դրամով թանկ է երկու մատիտներից»

2.     Հարաբերություններ,  օրինակ՝

Երկու թվերի հարաբերությունը ցույց է տալիս, թե քանի՞ անգամ է առաջին թիվը մեծ երկրորդից, կամ առաջին թվի ո՞ր մասն է կազմում երկրորդ թիվը:

3.     Համեմատություններ և նրանց հիմնական հատկությունը, օրինակ՝

Եթե 3·8=2·12, ապա 32=128

4.     Համեմատությունների վերաբերյալ խնդիր, բերեմ օրինակ՝

Քանի՞ բոքոն հաց պետք է Սամվելը նախապատրաստի 121212-օրյա քայլարշավի համար։

5.     Մասշտաբ, օրինակ՝

Օգտագործելով քարտեզի 1:12500000 մասշտաբը, գտնենք իրական հեռավորությունը տեղանքի վրա գտնվող 𝐴 և 𝐵 կետերի միջև, որոնց հեռավորությունը քարտեզի վրա 7 սմ է:

6.     Տոկոսներ,  օրինակ՝

Գտնենք 300 թվի 18% -ը:

Advertisements

about:blank

REPORT THIS AD

7.     Պատահույթ,  օրինակ՝

Այս իրադարձությունների մեջ առանձնացնենք երեք տեսակներ:

1) Իրադարձություններ, որոնք միշտ կատարվում են:

2) Իրադարձություններ, որոնք երբեք չեն կատարվում:

3) Իրադարձություններ, որոնք երբեմն կատարվում են, իսկ երբեմն էլ՝ ոչ:

8.     Պատահույթի հավանականությունը,  օրինակ՝

Տուփում կա 2 դեղին գնդակ և 9 կանաչ գնդակ: Որքա՞ն է հավանականությունը, որ տուփից պատահականորեն վերցված գնդակը կլինի դեղին գույնի:

9.     Բացասական ամբողջ թվեր,  օրինակ՝

–5, –3, 1/2, +5, +10, –2, 0, +4, 3.1/2 թվերը: Նրանցից դո՛ւրս գրեք ամբողջ թվերը:

10.  Ամբողջ թվերի շարքը և ամբողջ թվերի համեմատումը,  օրինակ՝

1. Ամբողջ թվերի շարքը և ամբողջ թվերի համեմատումը
   ա) դրակա՞ն թիվը, թե՞ զրոն ֊ դրական թիվը մեծ է զրոյից
   բ) բացասակա՞ն թիվը, թե՞ զրոն ֊ բացասական թիվը փոքր է զրոյից
   գ) դրակա՞ն թիվը, թե՞ բացասական ֊ դրական թիվը մեծ է բացասական թվից։

11.  Կոորդինատային ուղիղ,  օրինակ՝

1. Ի՞նչ կոորդինատ  կունենա այն կետը, որն ունի՝

ա) կոորդինատների սկզբից երեք միավոր հեռավորություն դրական ուղղությամբ`

բ) կոորդինատների սկզբից հինգ միավոր հեռավորություն բացասական ուղղությամբ`

12. 

Հակադիր ամբողջ թվեր,  օրինակ՝

-10 & +10

13.  Ամբողջ թվի բացարձակ արժեքը,  օրինակ՝

|–1| = 1, |0| = 0, |–7| = 7, |+8| = 8։

14.  Ամբողջ թվերի գումարումը,  օրինակ՝

5+5=10

15.  Ամբողջ թվերի հանումը,  օրինակ՝

5-3=2

16.  Ամբողջ թվերի բազմապատկումը,  օրինակ՝

5×5=25

17.  Ամբողջ թվերի գումարման օրենքները,  օրինակ՝

5+6=6+5
11=11:

18.  Ամբողջ թվերի բազմապատկման օրենքները,  օրինակ՝

 (+2)⋅(−8)=−16 և (−8)⋅(+2)=−16

19.  Ամբողջ թվերի բաժանումը,  օրինակ՝20.  Կոորդինատային հարթություն,  օրինակ՝
Պատրաստիր ուսումնական նյութ, կցիր հաշվետվությանդ։

Քայլերը։
ա/Ընտրիր վերը նշված թեմաներից որևէ մեկը.
բ/.Շարադրիր տեսական մասը
(ցանկության դեպքում կարող ես ներկայացնել տեսանյութի տեսքով)
գ/Կազմիր առաջադրանքներ, հարցեր թեմայի շուրջ, այնուհետև պատասխանիր կազմածդ հարցերին:

1. +5(5+7)=5+7
2. +(3-8+7)=3-8+7
3. +(-3+8+7)=-3+8+7
4. +(-10-12+1)=-10-12+1

1. -(5+7)=-5+7
2. -(3-8+7)=-3+8-7
3. -(-3+8+7)=+3-8-7
4. -(-10-12+1)=+10+12-1

ա) + (56 + 42)= +56-42

բ) + (7 ⋅ 8 + 42)= +7⋅8-42

գ) − (45 − 35)=-(45+35) բ) − (45 − 7 ⋅ 5)=-(45+7⋅5)
դ) − (45 − 53)=-(45+53) դ) − (9 ⋅ 5 − 53)=-(9⋅5+53)

ե)+(48-93)-8=+48+93+8

զ)-(96-35)-6=-96+35+6

է)-(7⋅8-20)+7.8=-7⋅8+20-7⋅8

ը)+(99-5+8)-17=+99+5-8+17

թ)-(2⋅5+48)+23=-2⋅5-48-23

ժ)-(32-74)-74=-32+74+74

ի)+(-120-9⋅9)-81=+120+9⋅9+81

լ)+(120-9)+81=+120+9-81

Թեմա՝ Կոորդինատային ուղիղ

Ուղղի վրա կետի դիրքը հաշվման O սկզբնակետի նկատմամբ որոշելու համար բավական չէ իմանալ նրա հեռավորությունը O կետից: Պետք է նշել նաև, թե նա կետի ո՞ր կողմում է գտնվում: Ամենից հաճախ այդպիսի ուղիղը պատկերում են հորիզոնական դիրքով: Ստացվում է սանդղակ, որը պատկերված է նկարում:

Սովորաբար սանդղակի այն կետերը, որոնք գտնվում են O սկզբնակետից աջ գրվում են 1, 2, 3,… : O սկզբնակետից ձախ գտնվող կետերը գրվում են -1, -2, -3,… , որոնց կարդում են համապատասխանաբար «-1» մինուս մեկ «-2» մինուս երկու.. :

O կետից դեպի աջ գտնվող թվերը կոչվում են դրական (օրինակ` 1,7, 9.5), իսկ դեպի ձախ` բացասական (օրինակ` -2, -4, -7.9): Երբեմն դրական թվերը գրում են «պլյուս» նշանով.
+1, +7, +9.5,  +1, +7 :

 Հաշվման O սկզբնակետը 0 թիվն է, որը ոչ դրական թիվ է, ոչ էլ բացասական: Այն կոորդինատային ուղղի դրական թվերը բաժանում է բացասականներից: Ուղղի վրա կետի դիրքը ցույց տվող թիվը անվանում են այդ կետի կոորդինատ:

A կետն ունի -2 կոորդինատը: Գրում են այսպես` A(-2), B(-1), C(1.5):
Սահմանում։ Ուղիղ գիծը` նրա վրա ընտրված հաշվման սկզբնակետով, միավոր հատվածով և ուղղությամբ, անվանում են կոորդինատային ուղիղ:
Կետի դիրքը կոորդինատային ուղղի վրա որոշող թիվը կոչվում է կետի կոորդինատ:

1.

Ի՞նչ է կոորդինատային ուղիղը։ Ուղիղ գիծը` նրա վրա ընտրված հաշվման սկզբնակետով, միավոր հատվածով և ուղղությամբ, անվանում են կոորդինատային ուղիղ:Կետի դիրքը կոորդինատային ուղղի վրա որոշող թիվը կոչվում է կետի կոորդինատ:

2. Ի՞նչ է կետի կոորդինատը։ Այն հնարավորու-թյուն է տալիս երկրաչափական գծերը, պատկերները արտա-հայտել կամ նկարագրել հանրահաշվական հավասարում-ներով, առնչություններով։ Այլ կերպ ասած, կոորդինատների օգնությամբ որոշ երկրաչափական խնդիրների լուծումը բերվում է հանրահաշվական խնդիրների լուծման, և կիրառ-վում են հանրահաշվական մեթոդներ:
3. Ի՞նչ կոորդինատ ունի կոորդինատների սկզբնակետը՝ Օ։ Հաշվման O սկզբնակետը 0 թիվն է, որը ոչ դրական թիվ է, ոչ էլ բացասական: Այն կոորդինատային ուղղի դրական թվերը բաժանում է բացասականներից: Ուղղի վրա կետի դիրքը ցույց տվող թիվը անվանում են այդ կետի կոորդինատ:
4. Ի՞նչ թվերի են համապատասխանում այն կետերը, որոնք գտնվում են`

ա) կոորդինատների սկզբից աջ,
բ) կոորդինատների սկզբից ձախ։

O սկզբնակետից աջ գրվում են 1, 2, 3,… : O սկզբնակետից ձախ գտնվող կետերը գրվում են -1, -2, -3,… , որոնց կարդում են համապատասխանաբար «-1» մինուս մեկ «-2» մինուս երկու.. :

5. Ի՞նչ են նշանակում հետևյալ գրառումները.

A (–7)- Ա-ի կոորդինատը -7 է, B (+8)- Բ-ի կոորդինատը +8 է, C (–4)- Ս-ի կոորդինատը -4 է, D (+21)- Դ-ի կոորդինատը +21 է , E (–50)- Ե-ի կոորդինատը -50 է, F (–100)- Ֆ-ի կորդինատը -100 է։

6. Ի՞նչ կոորդինատ կունենա այն կետը, որն ունի՝

ա) կոորդինատների սկզբնակետից երեք միավոր հեռավորություն դրական ուղղությամբ,

բ) կոորդինատների սկզբնակետից հինգ միավոր հեռավորություն բացասական

ուղղությամբ։

գ) Կոորդինատային ուղղի վրա նշված են կետեր, նշի՛ր կետերին համապատասխան կոորդինատները:

0

7.Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3),
B (+7), C (–6), D (+1), E (+8), F (–5), G (–4) կետերը, եթե միավոր հատվածի երկարությունը 1սմ է:

————————————0-1-2-3-4-5———————-——————-

8. Բացասական ամբողջ թվերի մեջ գոյություն ունի՞ արդյոք ամենափոքրը։ Պատասխանը հիմնավորե՛ք։
-1

9. Ո՞րն է ամենամեծ բացասական ամբողջ թիվը։

-99

10. Որո՞նք են ամենամեծ և ամենափոքր երկնիշ բացասական ամբողջ թվերը։

Բացե՛ք փակագծերը և հաշվե՛ք.
ա) 108 − (108 − 5)=5
բ) − 49 − (−49 + 2)=-2
գ) − 56 + (−98 + 56), =98
դ) 100 − (−5 + 100)=5
ե) (79 − 81) − (39 − 81)=40
զ) (−78 + 23) + (27 + 78)=50
է) (−39 + 15) − (5 − 39)=10
ը) (105 − 48) − (62 + 105)=-110

2.Համեմատման նշաններից ո՞րը պետք է դնել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի ճիշտ համեմատում.

ա) ( –4 ) x ( +5 ) < 0,
բ) ( –2 ) x ( –3 ) x( +4 ) > 5,

գ) ( –9 ) x ( +1 ) x ( +8 ) < 0,
դ) ( –9 ) x ( –7 ) > ( +7 ) x ( +9 )։

3. Հաշվե՛ք.

ա) 2 x | –11 + 4 | – | +5 – 8 |, = +7-(-13)x2=-12
դ) | 8 – 4 + 2 | x | 7 – 7 |,-7|=-2×0=0

բ) 10 x | –2 + 1 | + 6 x | – 4 – 9 |, = +3+6x (+5) = +9 x(+5)= +45
ե) | 9 – 5 + 4 | ։ | –16 + 14 |,=8:(:30)=-240

գ) | 3 – 4 – 1 | x | 2 + 7 – 12 |, |= -2 x (-3)= +6
զ) | 25 + 6 – 1 | ։ | –17 + 4 + 8|:=30x(-29)=-870

1. Տեսակավորող Գլխարկի խոսքում կգտնես.
   • ուղղագրական սխալները,
   • կետադրական սխալները:

Գուցե մտածես` գեղեցիկ չեմ ես,

Եվ, կսխալվես, թե, տեսաց(ծ)ով դատես։

Երթվում եմ կոտրաց(ծ) ճարմանդովս միակ:

Որ չկա աշխար(հ)ում ինձ նման գլխարկ։

Բայց թե կասկած ես ու շատ փնտրտես,

Քիթս կկտրեմ, թե ուրիշը գտնես։

Դեն’ նետեք բերետ, փափախ ու կեպի՝

Գլխարկներ դատարկ, ապուշ, անհոք(գ)ի։

ԵՍ եմ այստեղ միայն կարեվ(և)որ, ամենագետ ու գլխավոր,

Գլխարկն եմ, ես անզուգական, իմաստուն ու զորավոր։

Տեսակավորող Գլխարկն եմ ես,

Գլխարկների արգ(ք)ան հեռատես․

Թե վստահես ու գլխիդ ինձ դնես,

Ճակադ(տ)ագիրդ այստեղ կտեսնես։

Դու երփ(բ)եք ինձնից ոչինչ չես թագ(ք)ցնի,

Դի՛ր գլխիդ, վստահ ու մի՛ վարանի(ր)։

Կասեմ քեզ շիտակ, թե ուր կգնաս,

Ինչ գործեր կանես, ում կ(ը)նկերանաս։

2. Կդիտես Հարրի Փոթերի մասին վիպաշարի թարգմանիչ Ալվարդ Ջիվանյանի հետ զրույցը՝ նվիրված Ջոան Ռոուլինգին և կպատասխանես հարցերին:

• Ի՞նչ նոր բառեր սովորեցիր զրույցը լսելիս: Բառարանների օգնությամբ կբացատրես քեզ համար անծանոթ, անհասկանալի բառերը: երկլեզու- Երկու լեզու իմացող, երկու լեզվով խոսող: բովանդակություն- իմաստ: տառադարձ-Տառադարձություն: սրփագրական- տեքստը մաքրել սխալներից: ուղղախուսական-Ուղղախոսություն՝ ճշմարտախոսություն պարունակող՝ հանդիսացող:
• Ի՞նչ նոր փաստեր, քեզ համար կարևոր, տպավորիչ տեղեկություններ իմացար: Որ հայերենում ինչու էնք գրում երկու ր և մեկ թ:
• Գրիր քո ամենահավանած, քեզ տպավորած խոսքերը:
• Դեն նետեք բերետ, փափախ ու կեպի՝
• Գլխարկներ դատարկ, ապուշ, անհոքի։

• Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով ր կամ ռ։
  • Վառվռուն, ախորժակ, մրմռալ, բառբառ, խրխռալ, գանգուր, կենսաթրթիռ, թրթուր, կառկառել, երկնակարկառ, սարսուռ, ճանկռել, դրդռալ, արժանի, ճռճռալ, արհամարհել, գրգիռ, խրճիթ, կրծել, խոշոր., խոժոռ, թրվռալ, խրթխրթալ, ծռմռել, փռփռալ, փռփրել, փորփրել, քրքրել։