Պարապունք 12

Առաջադրանքներ։

1․ Տրված է՝ OD=3 սմ, AC=14 սմ: Գտնել  BD-ն և AO-ն:

BD=3 x 2=6 սմ
AO=14:2=7 սմ

2․ ABCD շեղանկյան մեջ <B=1200: Անկյունագծերը հատվում են O կետում: BC կողմը 10սմ է: Գտնել BD անկյուանգիծը:

Քանի որ շեղանկյան անկյունագծերը կիսում են անկյունները երկու հավասար մասերի=><A=<C=>Եռ.ABC-հավասարասրուն
120:2=600
180-120=600
60:2=300
<O=900, ըստ թեորեմի 900 անկյան հանդիպակաց կողմը ներքնաձիքն է:
Դիտարկենք եռանկյուն OBC-ն, <OBC=600,<C=300, ըստ թեորեմի ուղղանկյուն եռանկյան 30 աստիճան անկյան հանդիպակած կողմը հավասար է ներքնաձիքին=>BO=10սմ
10 x 2=20
Պատ. 20 սմ:

3․ Գտնել ABCD շեղանկյան պարագիծը, եթե <B=600, AC=14 սմ:

Ստեղծում ենք ուղղանկյուն եռանկյուն, անկյունագծերի հատվող կետը նշանակում ենք որպես O։
BOA Եռանկյան մեջ B-ն 30 աստիճան է։
AO=14:2=7 սմ
AB-ն հավասար է 7×2=14 սմ, քանի որ անկյուններից մեկը հավասար է 30 աստիճանի, էջը հավասար է ներքնաձիգի կեսին։
AB=14 սմ
14×4=56 սմ
Պատ՝ 56 սմ:

4․ Հաշվել շեղանկյան մյուս անկյունները, եթե A անկյունը 67° է:

rombs.JPG

Տրված է, <A=670
<D=180-67=1130
<C=180-113=670
<B=180-67=1130
<A=670
<B=1130
<C=670
<D=1130

5․Շեղանկյան սուր անկյունը հավասար է 60°, իսկ պարագիծը 48 մ է: Հաշվել շեղանկյան փոքր անկյունագիծը:
x= 60
y= 180 – 60 = 120 (բութ անկյուն)
48 : 4 = 12(յուրաքանչյուր կողմը)
Դիտարկենք >BCD որտեղ բոլոր անկյունները 60 աստիճան են(անկյունագիծը նաև կիսորդ է): Այսպիսով >BCD հավասարակողմ է, այսինքն փոքր անկյունագիծը հավասար է 12 սմ:

6․ Շեղանկյան անկյունագծերից մեկը հավասար է կողմին: Գտնել շեղանկյան անկյունները։
AC = AB:
Քանի որ անկյունագիծը հավասար է շեղանկյան կողմերից մեկին, ապա այդ անկյունագիծը հավասար է նաև յուրաքանչյուր կողմին՝ ըստ շեղանկյան այն հատկությունի՝ որ բոլոր կողմերը իրար հավասար են։ Քանի որ՝ AC==AB==BC` ապա ABC եռանկյունը հավասարակողմ է, ինչը նշանակում է, որ իր անկյունները՝ 360/3 => <A=<B=<C=60o:
Եվ քանի որ՝ շեղանկյան բոլոր կողմերը իրար հավասար են՝ ապա՝ ABC==ACD՝ ինչը նշանակում է, որ ACD — ի բոլոր եռանկյունները նույնպես՝ 60o — են։
Ըստ շեղանկյան մի այլ հատկությունի՝ անկյունագծերը կիսում են շեղանկյան ներքին անկյուները հավասար մասերի, ինչը նշանակում է, որ <A = <CAD+<CAB => <A = 120o, իսկ ըստ զուգահեռագծի հայտանիշի՝ հակադարձ կողմերը իր հավասար են, ինչը նշանակում է՝ որ շեղանկյան անկյունները՝ (<A = 120o; <C = 120o, <B = 60o; <D = 60o):

7․ Հաշվել շեղանկյան բութ անկյունը, եթե նրա անկյունագծերից մեկը կողմի հետ կազմում է 31° -ի անկյուն:
Քանի որ շեղանկյան անկյունագծերը անկյունների կիսորդներ են, հետևաբար 31 x 2=620:
360-(62+62)=2360
236:2=1180
Շեղանկյան բութ անկյունը 1180 է։
Պատ․՝ 1180:

8․ Տրված է՝ BD=26 սմ, AC=38 սմ։ Գտնել  OCD եռանկյան OC և ODկողմերը

rombs eksamen.JPG

OD=26:2=13 սմ
OC=38:2=19 սմ

30.10.2024

Ածական

1.Ըստ կազմության` տրված ածականները բաժանի՛ր չորս խմբի: 

Որակական՝ մեծ, ուժեղ, հորդառատ, խոշոր, սիրելի, համեստ:

Հարաբերական ՝ ալեծուփ, հոտավետ, առևտրական, հոդային, ոսկեհուռ, միջմոլորակային, ահեղամռունչ, մարդամոտ:

Ալեծուփ, մեծ, ուժեղ, հոտավետ, հորդառատ, առևտրական, հոդային, ոսկեհուռ, խոշոր, սիրելի, միջմոլորակային, ահեղամռունչ, համեստ, մարդամոտ:

2.Ա խմբի գոյականներից ածականներ ստացի՛ր Բ խմբի ածականակերտ ածանցների միջոցով:

Ա. Տուն, իմաստ, գույն, ոսկի, երկաթ, համ:

Անտուն,անիմաստ,գունեղ,ոսկի,երկաթ,համ

Բ. Ան, դժ, յա, ատ, եղեն, եղ:

3.Տրված բայերից ածականներ կազմի՛ր և ընդգծի՛ր ածականակերտ ածանցները:

Վստահել, համակրել, բացատրել, դյութել, գրավել, հուզել, բարկանալ, վախենալ, ամաչել, պարծենալ:

Վստահել-վստահ, համակրել-համակրելի, բացատրել-բացատրական, դյութել-դյութիչ, գրավել-գրավիչ, հուզել-հուզիչ, բարկանալ-բարկացած, վախենալ-վախեցած, ամաչել-ամաչկոտ, պարծենալ-պարծենկոտ:

4.Տրված բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր ածականներով և ընդգծի՛ր ածականակերտ ածանցները:

Յոթ գյուխ ունեցոդ-յոթգլխանի

երկու երես ունեցող-երկերեսանի

երկու փող ունեցող-երկփողանի

եռանդով օժտված-եռանդուն

շատ բուրդ ունեցոդ-բրդոտ

գույն ունեցող-գույնանի

թևեր ունեցող-թևավոր

մեծ ուժ ունեցող-հզոր

երեք տարի (ամ) տևող-եռամյա

տասը տարեկան-տասնամյա

5.Կետերը փոխարինի՛ր ածականակերտ ածանցներով:

Անկենդան, դժկամ, դխոսկան, հայրական, կիսատ, փառավոր, վայրենի, աղյան, արևելյան, երևանից, ընկերակցել, կծել, ազդել, թրթռալ, հնչյուն, շաչուն, խոհանոց, դողդոջուն:

6.Ընդգծված բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով և բացատրի՛ր, թե այդ ածականներն ինչո՛ւ ոչ թե ուն, այլ յուն ածանցով են կազմվել:

Օրինակ`

Ահեղաշաչյուն փոթորիկ — Ահեղ շաչյունով փոթորիկ: Քաղցրահնչյուն մեղեդի: Քնքշաշրշյուն զգեստ: Բարեհնչյուն ձայն: Դառնահնչյուն ոռնոց:

Պարապունք 13

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․ Ո՞ր պատկերն է կոչվում քառակուսի։ GEOGEBRA ծրագրով գծել ABCD քառակուսի։

Քառակուսի է կոչվում այն ուղղանկյունը, որի բոլոր կողմերը հավասար են:

2․ Գրել քառակուսու հատկությունները։

Քառակուսու հատկությունները

Քառակուսին զուգահեռագիծ է, ուղղանկյուն և շեղանկյուն: Հետևաբար, այն ունի զուգահեռագծի, ուղղանկյան և շեղանկյան բոլոր հատկությունները:

1. Քառակուսու բոլոր կողմերը հավասար են՝ AB=BC=CD=AD:

2. Քառակուսու բոլոր անկյունները 90° են:

3. Քառակուսու անկյունագծերը հավասար են և հատման կետով կիսվում են՝ BD=AC; BO=OD=AO=OC:

4. Քառակուսու անկյունագծերը փոխուղղահայաց են՝ BD⊥AC:

5. Քառակուսու անկյունագծերը նաև անկյունների կիսորդներ են՝ ∢ABD=∢DBC=∢BCA=…=45°:

6. Անկյունագիծը քառակուսին բաժանում է չորս հավասար հավասարասրուն ուղղանկյուն եռանկյունների:  

3․ Տրված է՝ OC=23 սմ: Գտնել DB-ն։

OC=Oa=23

AC=46 =>BD=46

պատ` 46սմ

4․ Քառակուսու կողմը 15 սմ է։ Գտնել քառակուսու պարագիծը։

P=15×4=60

        պատ`60սմ

5․Քառակուսու պարագիծը 72 սմ է: Հաշվել քառակուսու կողմը:

P=72=>a=p/4=18

       պատ`18սմ

6․ Քառակուսու անկյունագծերի հատման կետից մինչև բոլոր կողմերը եղած հեռավորությունների գումարը 24 սմ է: Գտեք քառակուսու պարագիծը:

պատ`48 

31.10.24

1. Տրված ածականներն ավելացրո՛ւ տեքստին և տրված ու ստացված տեքստերը համեմատի՛ր:

Ամուր ու անսասան, երկճյուդ, նեղ, ուղղաբերձ, անկրկնելի ու հավիտենական, աշխարհակալ, լավագույն, երախտագետ, եռալեգու, հարթ, եզակի, ամենախոշոր ու ամենամանրամասն, բնական, բեհիսթունյան, ինքնատիպ:

Չնայած պարսից արքա Դարեհը տերություն էր ստեղծել, բայց վստահ չէր` սերունդներ կունենա ու նրանք իրեն կհիշեն: Նա հուշարձան ստեղծելու միտք հղացավ: Նա հուշարձանի համար տեղ ընտրեց: Քերմանշահի հովտում ձգվում է մի լեռնաշղթա, որի գագաթն այն տեղում է, որով անցնում է Համադանից Բաբելոն տանող ուղին: Դա Բեհիսթուն լեռն է: Այնտեղ` ժայռի վրա, Դարեհի քանդակագործները մի հուշարձան թողեցին, որին ավելի քան երկու հագար տարի ոչ մի մարդ չկարողացավ հասնել: Քարի մակերեսին քանդակված են հասակով մարդիկ, որոնց խնամքով արված հարթաքանդակը Դարեհինն է: Պատի մնացած մակերեսը լրացված է արձանագրությամբ: Արձանագրությունը ոչ միայն արվեստի գործ է, նա շատ բան տվեց նաև պատմաբաններին:

Չնայած պարսից արքա Դարեհը տերություն էր ստեղծել, բայց վստահ չէր` սերունդներ կունենա ու նրանք իրեն կհիշեն: Նա հուշարձան ստեղծելու միտք հղացավ: Նա հուշարձանի համար տեղ ընտրեց: Քերմանշահի հովտում ձգվում է մի լեռնաշղթա, որի գագաթն այն տեղում է, որով անցնում է Համադանից Բաբելոն տանող ուղին: Դա Բեհիսթուն լեռն է: Այնտեղ` ժայռի վրա, Դարեհի քանդակագործները մի հուշարձան թողեցին, որին ավելի քան երկու հագար տարի ոչ մի մարդ չկարողացավ հասնել: Քարի մակերեսին քանդակված են հասակով մարդիկ, որոնց խնամքով արված հարթաքանդակը Դարեհինն է: Պատի մնացած մակերեսը լրացված է արձանագրությամբ: Արձանագրությունը ոչ միայն արվեստի գործ է, նա շատ բան տվեց նաև պատմաբաններին:

2.Տրված տեքստում ավելացրո՛ւ մտքին համապատասխանող ածականներ: Տրված և ստացված տեքստերը համեմատի՛ր:

Ֆլորիդայի էլեկտրակայանի մի աշխատակցուհի պատմում էր. «Ռոբոտը բարձրացրեց ամուր սեղմած ձեռքն ու սկսեց հարվածելով ինքն իրեն մասնատել»: Նա ականատես էր եղել ռոբոտի «ինքնասպանության»` աշխարհում առաջին դեպքին: էլեկտրոնային օգնականն ստեղծվել էր ատոմային էլեկտրակայանի ռեակտորներում տարբեր տեսակի սև աշխատանքներ կատարելու համար: Ռոբոտը հավանաբար հոգնել էր իրենից, երբ ատոմակայանում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո իր համար հեռանկար չէր տեսել, կամ էլ, որն ավելի հավանական է, ուղղակի նրա սխեմայի մեջ անսարքություն էր առաջացել:

Ֆլորիդայի խոշոր էլեկտրակայանի մի ուշադիր աշխատակցուհի պատմում էր. «Ռոբոտը ամուր սեղմած ձեռքն ուղղեց վերև ու հանկարծ սկսեց հարվածներով մասնատել իրեն»: Նա ականատես էր եղել ռոբոտի խիստ արտառոց «ինքնասպանության» աշխարհում առաջին դեպքին: Այս մեծ և ուժեղ էլեկտրոնային օգնականն ստեղծվել էր ատոմային հզոր էլեկտրակայանի ռեակտորներում տարբեր տեսակի բարդ սև աշխատանքներ կատարելու համար: Ռոբոտը հավանաբար հոգնել էր իրենից, երբ երկար ժամանակ աշխատելուց հետո իր համար որևէ հեռանկար չէր տեսել, կամ էլ, որն ավելի հավանական է, ուղղակի նրա բարդ սխեմայի մեջ անսարքություն էր առաջացել:

3.Տեքստերի ածականներն ըստ անհրաժեշտության դարձրո՛ւ բաղդատական կամ գերադրական աստիճանի: Ընղգծի՛ր այն ածականները, որոնք համեմատուության աստիճան չեն կարող ունենալ:

Ո՞վ է հեշտ վազում` գե՞ր, թե՞ նիհար մարդը: Այս պարզ հարցով զբաղվեցին ԱՄՆ-ի Հարվարդի համալսարանի բազմաթիվ գիտնականներ: Հետազոտվեցին տարբեր քաշի վազողներ` իրենց հետ տանելով տասնհինգ կիլոգրամ ծանրություն: Պարզվեց, որ որքան մեծ է մարմնի քաշը, մարդն այնքան մեծ արագություն է զարգացնում, իսկ էներգիայի ծախսը, ընդհակառակը, փոքր է լինում: Անգլիական մի ընկերություն կառուցել է թեթև մեկտեղանի ինքնաթիռ, որն էժան է, քան ավտոմեքենաների մեծ մասը: Ինքնաթիռը թեթև է, ընդամենը հիսունհինգ կիլոգրամ: Նրա մեծ արագությունը ժամում 145 կիլոմետր է:

Ո՞վ է ավելի հեշտ վազում գե՞ր, թե՞ նիհար մարդը: Այս պարզ հարցով զբաղվեցին ԱՄՆ-ի ամենահայտնի Հարվարդի համալսարանի բազմաթիվ գիտնականներ: Նրանք հետազոտեցին տարբեր քաշի վազողներ իրենց հետ տանելով տասնհինգ կիլոգրամ լրացուցիչ ծանրություն: Պարզվեց, որ որքան մեծ է մարմնի քաշը, մարդն այնքան ավելի մեծ արագություն է զարգացնում, իսկ էներգիայի ծախսը, ընդհակառակը, ավելի փոքր է լինում: Անգլիական մի հայտնի ընկերություն կառուցել է առավել թեթև մեկտեղանի ինքնաթիռ, որն ավելի էժան է, քան ավտոմեքենաների մեծ մասը: Այս փոքրիկ ինքնաթիռը շատ թեթև է, ընդամենը հիսունհինգ կիլոգրամ: Նրա բավականին մեծ արագությունը ժամում 145 կիլոմետր է:

4.Գրիր փաստագրական տեքստ,որտեղ ածականները շատ են։

Հայաստանի հարուստ պատմական մշակույթը ամենուրեք արտահայտվում է իր յուրահատուկ և հնաոճ հուշարձաններում։ Քարային լանդշաֆտները լի են հոյակապ միջնադարյան եկեղեցիներով, որոնք զգուշությամբ կառուցվել են մարշալների կողմից։ Տավուշի շրջանի գեղեցիկ գյուղերում այցելուները կարող են տեսնել հարազատ ու հյուրընկալ մարդկանց, ովքեր շռայլությամբ ու սիրով պատմում են իրենց եզակի :